«حسن جعفری» در گفتگو با «جوان» در مورد مراحل ساخت، علل تولید این مستند و وجه تمایز آن با دیگر آثار مشابه به نکات جالبی اشاره می‌کند.

در رابطه با اقدامات ضدایرانی ایالات متحده، مستند‌های متنوعی ساخته و پخش شده است. بر باد رفته چه وجه تمایزی با آثار و نمونه‌های سلف خودش دارد؟ ضمن اینکه در مورد مسیر تهیه و تولید این مستند هم توضیح کوتاهی بدهید.
فرآیند تهیه و تولید مجموعه مستند هشت قسمتی بر باد رفته بیشتر از یک‌سال و نیم پیش شروع شد و از ابتدای سال جاری آماده پخش بود و بعد از اینکه در کنداکتور پخش هم قرار گرفت به دلایل مختلفی روی آنتن نرفت تا اینکه از ابتدای هفته جاری ساعت ۱۹:۳۰ روی آنتن شبکه یک سیما رفته است، اما در رابطه با وجه تمایز آن با سایر مستند‌هایی که در رابطه با دشمنی‌های ایالات متحده نسبت به مردم کشورمان ساخته شده‌اند باید عرض کنم که ما در قسمت اول این مستند که پخش شد، یک سند بالادستی امریکا را معرفی کردیم که این سند قبل از شروع قرن ۲۱ توسط نخبگان امریکایی در این کشور تدوین و تصویب شده و سال ۱۳۷۸ شمسی به وزیر دفاع وقت ایالات متحده داده شد که یک‌سال بعد عملیاتی می‌شود. اسم این سند «راهبرد امنیت ملی امریکا برای قرن ۲۱» است که در آن مواجهه و تهدیدات و فرصت‌های مربوط به منافع ایالات متحده را در سراسر جهان مورد بررسی قرار دادند و بر اساس آن راهبرد‌هایی تعیین کردند. در بخشی از این سند راهبردی منتشر شده به موضوع ایران پرداخته شده است که به سه نقطه محوری هسته‌ای، موشکی و نفوذ منطقه‌ای کشورمان تصریح می‌شود و آن‌ها را برای ایالات متحده تهدید محسوب می‌کند.

آیا در این مستند صرفاً شاهد بررسی این سند هستیم یا وجوه اجرایی دشمنی‌های امریکا در حوزه‌های مختلف هم مورد بررسی قرار می‌گیرد؟
ما از روی این سند، بحث مربوط به ایران را برجسته کردیم. البته جملات قابل تأمل زیاد دیگری راجع به کشورمان دارند، مثلاً می‌گویند ایران نمی‌تواند جمهوری اسلامی بماند و باید تا سال ۱۴۰۴ یک وجه آن را از دست بدهد و با تغییرات نسلی، رهبری در ایران عوض شود! این عین عبارت سند است که می‌گوید باید حکومت ایران مانند یک حکومت قرون وسطایی شود یا اینکه فقط اسلامی خاص باشد که همه این‌ها در قسمت ابتدایی مطرح می‌شود و در قسمت‌های بعدی هم به ابزار‌ها و اتفاقاتی می‌پردازیم که این‌ها برای اجرایی کردن این سند به آن‌ها نیاز داشتند یا به کار گرفتند، از جمله نفوذ در مطبوعات و بحث روزنامه‌های زنجیره‌ای اواخر دهه ۷۱ شمسی، ترور دانشمندان هسته‌ای در دهه ۸۰، فتنه ۸۸، نفوذ به دستگاه‌های تصمیم‌ساز و ایجاد داعش و راه انداختن جنگ در کشور‌های سوریه و عراق، به منظور کم کردن و از بین بردن نفوذ منطقه‌ای ایران و پای میز مذاکره کشاندن کشورمان. ما در این مستند به نحوه نقش‌آفرینی همه رؤسای جمهور ایالات متحده برای محقق کردن اهداف این سند پرداختیم. البته تمام مستند در مورد اقدامات امر یکایی‌ها نیست و در قسمت‌های میانی به برخی دولت‌های داخلی هم می‌پردازیم.

آیا همه اسنادی که در این مستند ارائه می‌شود، جزو اسناد طبقه‌بندی شده و محرمانه هستند یا اسناد آشکاری که کمتر مورد بررسی و توجه قرار گرفته‌اند؟
همه آنچه در مستند بر باد رفته مورد بررسی قرار می‌گیرند بر اساس اسناد منتشر شده و آشکار کمتر دیده شده مطرح می‌شوند. فکر نمی‌کنم سندی داشته باشیم که محققین به آن‌ها دسترسی نداشته باشند، اما در این مستند ما اسنادی را مورد بررسی قرار داده‌ایم که توسط استادان و نخبگان دانشگاهی که روی موضوع امریکا کار کرده‌اند، پالایش شده و توانسته‌اند از این اسناد یک روایت منطقی و دقیق استخراج کنند که بحث تحلیلی و تحقیقی آن‌ها را به صورت توأمان در این مستند نمایش می‌دهیم که کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. در واقع یکی دیگر از تفاوت‌های این مستند با اسلاف و نمونه‌های قبلی‌اش همین نگاه تحلیلی، تحقیقی و تبیینی است که به مخاطب در قالب یک بسته واحد ارائه می‌شود.

این مستند یک کار سفارشی است یا دغدغه شخصی خودتان بوده، ضمن اینکه بفرمایید کار پژوهشی این مستند چقدر طول کشید؟
ساخت مستند بر باد رفته یک کار و انگیزه شخصی بود و از آنجایی که این سند با ترجمه‌اش قبلاً در قالب یک کتاب با عنوان «راهبرد امنیت ملی امریکا» منتشر شده، بنده و دوستان محققم حدود دو سال پیش تصمیم گرفتیم کار متفاوتی روی آن انجام دهیم و با کمک محققین دیگر به اسناد و شواهد بیشتری مثل کتاب خاطرات دولتمردان، تیم مذاکره‌کنندگان امریکایی و منابع رسانه‌ای دست پیدا کنیم که همه پیوست‌های آن‌ها در مستند به صورت اسناد تصویری و مکتوب ارائه می‌شوند. کار پژوهشی و تحقیقی این مستند حدود شش ماه طول کشید و مابقی کار‌های تولید و تدوین آن نیز یک‌سال به طول انجامید. البته بیش از شش ماه بود که منتظر پخش آن بودیم که بحمدالله با همکاری دوستان شبکه یک سیما و خالی شدن کنداکتور از ابتدای این هفته پخش آن شروع شده است.
ما ابتدا مستند را در چهار قسمت می‌خواستیم آماده کنیم که به دلیل بالا بودن زمان و حجم هر قسمت تصمیم گرفتیم با زدن حشو و زواید آن را برای هشت قسمت با زمان‌های کوتاه‌تر تدوین کنیم تا مخاطب خسته نشود.

اسم مستند رمان معروف «بر باد رفته» نوشته مارگارت میچل را در ذهن تداعی می‌کند، آیا ارتباطی بین این دو اثر وجود دارد؟
از آنجایی که بر باد رفته عنوان جالبی است، می‌تواند برای مخاطب هم جذابیت ایجاد کند و همانطوری که در عنوان این مستند دیده می‌شود، قرار است به یک مسئله بر باد رفته پرداخته شود! از طرفی هم هدف اصلی این سند امریکایی ویران و خراب کردن ایران تا سال ۱۴۰۴ بوده که به لطف خدا تا حالا محقق نشده است و نه تنها این هدف امریکایی‌ها به همراه هژمونی آن‌ها بر باد رفته، بلکه حتی ما از گذشته نیز قوی‌تر شده‌ایم.

منبع: روزنامه جوان