چندی پیش و همزمان با ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا (س)، گروه موسیقی «بوم و بر» با طراحی، آهنگسازی و کارگردانی آریا عظیمی‌نژاد در سالن اودیتوریوم پاریس با  کنسرت-تعزیه «Le Protecteur» (به معنای حمایت کننده) راوی مجلس تعزیه «حضرت عباس علیه‌السلام» شد.

این رویداد فرهنگی و هنری که با استقبال خوب مخاطبان فرانسوی همراه بود، بهانه‌ای شد تا به سراغ  نیلوفر شادمهری،‌ رایزن فرهنگی ایران در پاریس برویم و با او درباره کم و کیف اجرای این کنسرت-تعزیه به گفت‌وگو بنشینیم.

در ادامه مشروح این گفت‌وگو را از نظر می‌گذرانید: 

*ضرورت واهمیت اجرای برنامه‌هایی از جنس کنسرت-تعزیه را در کشوری چون فرانسه چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در پاسخ به این سوال جا دارد یک میزگرد دو-سه ساعته برگزار شود. ابعاد اهمیت رویدادی که در فرانسه برگزار شد، متعدد و وسعت آن زیاد است. برای اینکه صحبت به درازا نکشد، بسیار کوتاه یکی دو مورد را عرض می‌کنم. فرانسه مرکزی برای اجرای انواع برنامه‌های هنری باکیفیت محسوب می‌شود و از سویی دیگر حاوی جمعیت قابل توجهی از مسلمانان است در حالیکه تقریبا هیچ برنامه هنری تراز اولی با هدف این قشر از مخاطبان اجرا نمی‌شود. عدم اجرای برنامه‌های هنری حرفه‌ای خوش ساخت با محتوای دینی سبب شده جامعه مذکور الگویی برای ساخت و تولید چنین تغذیه‌های فکری نداشته باشند. در حالیکه ما در ایران پس از سال‌ها تلاش و آزمون و خطا و نیز به واسطه مجموعه‌ای از تئوری‌های ایجاد شده توسط هنرمندانی که خود، تجربه تولید اثر را نیز دارا بوده‌اند شاهد نمونه‌های متکامل و متعددی از آن هستیم که اگرچه برای ایرانیان امری عادی است اما در این نقطه جغرافیایی و در میان این اجتماع یک پدیده محسوب می‌شود. این اقدام علاوه بر تامین خوراک فرهنگی و نشر فرهنگ ایرانی، به نوعی سیاستگذاری برای تولید آثار این‌چنینی در فرانسه نیز محسوب می‌شوند که به خودی خود بسیار ارزشمند است و من نام آن را «صدور الگوی تولید اثر فرهنگی» می‌گذارم. لازم به ذکر است مخاطب ما تمام افراد و خانواده‌هایی بوده‌اند که تمایل به دیدن برنامه هنری باکیفیت سالم داشته‌اند، اعم از مسلمان و غیرمسلمان. زیرا بسیاری از خانواده‌ها که تمایل دارند بتوانند به همراه فرزندانشان برنامه سالم و به دور از صحنه‌ها، حرکات و مفاهیم ناهنجار ببینند نیز با مشکل مواجه هستند. در رویداد برگزار شده نیز بسیاری از حاضرین مسلمان نبودند اما بازخوردهایی بسیار عالی از برنامه به ما دادند.

*بازتاب رسانه‌ای این برنامه در فرانسه چه بود؟

ما هنوز وارد فاز اطلاع‌رسانی به رسانه‌های رسمی فرانسوی نشده‌ایم و به زودی این کار انجام خواهد شد اما حاضرین اغلب در صفحات خود به صورت استوری برنامه را بازتاب داده بودند که بسیار مثبت بود.

*آیا برنامه‌های مشابه دیگری از این دست خواهید داشت؟ در این صورت کدام شهرها میزبان آن خواهند بود؟

بله بر اساس سیاستی که در رایزنی فرهنگی ایران در فرانسه تعریف کرده‌ایم، به برنامه های متعددی در شاخه‌های متنوع فکر شده که اگر خدا بخواهد به ترتیب اجرا خواهند شد. از آنجا که کیفیت و سطح برنامه‌ای که اجرا می‌شود بسیار برایمان موضوعیت دارد، طبیعتا برای هرکدام زمان قابل توجهی صرف طراحی و برنامه‌ریزی می‌شود اما قصد داریم برنامه‌ها را به نوعی پیش ببریم که در سایر کلان شهرهای فرانسه نیز بتوانند اجرا شوند.

*نظر عوامل اجرایی در خصوص این برنامه چه بود؟

با توجه به اینکه عوامل هنری کار همگی از هنرمندان درجه یک حرفه خود بودند ارزیابی آنها از پروژه بسیار مهم بود و آنطور که من در مواجهه با آنها درک کردم، اجرای این اثر که در نوع خود رونمایی از یک گونه جدید هنری محسوب می‌شد برای آنها هم جذاب بود. همانطور که کار کردن با تک تک آنها لذت بخش بود، امیدوارم آنها هم خاطره بسیار خوبی از این همکاری به همراه برده باشند.

* با توجه به ترجمه شدن متن قبل از هر پرده در زمینه انتقال پیام برای مخاطبان چالشی وجود نداشت؟

مشکلات این حوزه مربوط به ترجمه کردن مفاهیمی است که مخاطب غیر شیعه با آن ابدا آشنایی نداشته و مخاطب شیعه نیز از آنجا که فرهنگ دیگری دارد به گونه ای دیگر آن را می‌شناسد. کار بسیار زیادی در این حیطه انجام شد و نهایتا با معادل‌یابی بسیاری از مفاهیم و معناها در فرهنگ فرانسوی روایت به گونه ای تعریف شد که محتوای اصلی بدون تغییر انتقال بیابد. البته که چنین موضوعاتی یک روی غیر ظاهری و غیر مادی نیز دارند که درک آن به پیشینه فرهنگی و معنوی خود مخاطب برمی‌گردد که در اختیار ما نیست و بسیار هم تاثیرگذار است.

*سخن پایانی؟

گروه برگزارکننده این برنامه روایتگر بخشی از واقعه کربلا برای مخاطب فرانسوی شدند و آقای عظیمی‌نژاد به عنوان یکی از بهترین آهنگسازان کشورمان که در زمینه تبدیل این مفاهیم به آثار موسیقایی بسیار هنرمندانه و پیشرو عمل می‌کند، مسبب شکل‌گیری این اثر بود و همکاری نزدیک با این هنرمند تجربه بسیار ویژه و اثرگذاری بود که به یاری خدا ادامه خواهد داشت. برای رایزنی فرهنگی ایران در پاریس نیز جای شکر و افتخار دارد که با حمایت‌هایش سهمی در بروز و ظهور این رخداد بسیار بزرگ و ارزشمند داشته است.