«وحید فرجی»، آثاری در موضوعات مختلف «مستندسازی در بحران» و «دستاوردهای ملّی» را با مستندهایی هم‌چون «جنگ پنهان» و «غزال ایرانی» در کارنامه دارد و در آخرین دوره از برگزاری جشنواره مستند «سینما حقیقت»، جایزه ویژه هیأت داوران بخش «شهید آوینی» را برای مستند «محسن ژاپنی» به‌دست آورد؛ مستندی به سفارش مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری بسیج که درباره اسارت رزمنده‌ای افغان طی عملیات کربلای 4 است. این مستندساز در گفت‌و‌گو با سایت خبری موسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی، درباره روند حرکتی سینمای مستند در این سال‌ها، گفت: به عنوان کسی که در 15 سال اخیر به شکل حرفه‌ای سینمای مستند را رصد می‌کنم، عقیده دارم که مستند ایران در این سال‌ها، هم به لحاظ تنوع موضوعات و هم به لحاظ تکنیکی خیلی پیشرفت کرده است. می‌توانم بگویم این پیشرفت به حدی بود که در 5 سال  اخیر در مواردی از سینمای داستانی ما هم جلو زده است. سینمای مستند، پیشرو است و فیلم‌های مختلفی با دیدگاه‌های متفاوت در این سال‌ها ساخته شده که این پیشرفت را نشان می‌دهد. حضور چشمگیری هم در جشنواره‌های بین‌المللی داشتیم و بعضی از مستندهایی که اکران شد، مثل مستند «صفر تا سکو» فروش مناسبی در اکران داشت.  

کارگردان مستند «خاطرات نارنجی» اضافه کرد: اگر سینمای مستند امروز را با 20 سال پیش قیاس کنیم، پی خواهیم برد که این سینما موفقیت‌های خوبی داشته است. البته بابت نمایش آثار مستند در کشورمان نسبت به کشورهای پیشرفته مشکلاتی داریم چرا که در آن کشورها، سینماتک‌ها و پلتفرم‌ها، آثار مستند را به خوبی نشان می‌دهند. ما هم با توجه به بضاعتی که داریم، نتایج خوبی داشته‌ایم. «وحید فرجی» در پاسخ به این که دلایل پیشرفت سینمای مستند را در چه بستری می‌توان جُست، عنوان کرد: دلیل‌اش این است که سینمای مستند برای همه جدی شده است و همه در این موفقیت سهیم هستند. الان مستندسازان جسارت پیدا کردند که به شکل مستقل فیلم خود را بسازند و بعد آن را بفروشند. سرمایه‌گذار بهتر وارد این حوزه می‌شود و جشنواره‌ها هم تاثیر خوبی برای ایجاد این بستر داشتند.

کارگردان مستند «محسن ژاپنی» درباره نقش جشنواره «سینما حقیقت» به عنوان ویترین سالانه سینمای مستند در رشد فضای مستندسازی، گفت: جشنواره «سینما حقیقت»، جدی‌ترین بستر برای نمایش توانایی‌های سینمای مستند است. البته تعداد آثاری که در یک جشنواره به نمایش در می‌آید، محدودیت‌هایی دارد و نمی‌توان تولیدات مختلف این سینما را در جشنواره به نمایش گذاشت. شاید بالای هزار فیلم متقاضی حضور در این جشنواره باشند و برای گروهی که به دبیر جشنواره، مشاوره برای انتخاب فیلم‌ها می‌دهند، شرایط خیلی سخت است. قطعاً جشنواره «سینما حقیقت» در پیشرفت سینمای مستند نقش زیادی داشته است. این که خیلی از مستندسازان درگیر یک ماراتن می‌شوند که فیلم خود را به جشنواره «سینما‌حقیقت» برسانند، نشان از اهمیت این جشنواره دارد. خودم هر زمان که مستندی تولید ‌کردم، آن را برای جشنواره فرستادم و حضور در این جشنواره برایم مهم بود.

«وحید فرجی» ادامه داد: در این سال‌ها که فیلم‌های جشنواره «سینما حقیقت» را دنبال کردم، چه به لحاظ فرم و چه محتوا رشد خوبی داشته که قابل اعتنا است. البته نظرات مختلفی وجود دارد که کدام دوره بهتر بوده است. این مستندساز در خصوص برگزاری آنلاین جشنواره «سینما حقیقت»، گفت: کرونا اتفاقی بود که باعث شد ما متوجه جریانی شویم که قبلاً به آن توجه نمی‌کردیم. در حوزه سینما همانند خیلی از مشاغل کاری دیگر، می‌توان از راه دور به انجام کارها پرداخت. تماشای آنلاین فیلم‌های جشنواره «سینما حقیقت» ضمن توجه به حقوق قانونی صاحبان فیلم‌ها، می‌تواند بعد از ریشه‌کن شدن کرونا هم ادامه پیدا کند. چرا که فضای مناسبی برای دیده‌شدن آثار در نقاط مختلف فراهم می‌کند و مستندساز هم تمایل دارد که فیلمش بیشتر دیده شود. خیلی از آدم‌ها در نقاط دور کشور زندگی می‌کنند که برایشان حضور در تهران به راحتی میسر نیست. ایرانیانی هم هستند که در خارج از کشور زندگی می‌کنند و امکان حضور فیزیکی در جشنواره را ندارند و نمایش آنلاین می‌تواند فرصت خوبی برای آن‌ها ایجاد کند.

«وحید فرجی» به ارائه پیشنهادی برای برگزاری بهتر جشنواره «سینما حقیقت» پرداخت و گفت: به نظر من مهم‌ترین مساله در انتخاب فیلم‌ها، کیفیت آن اثر است و بهتر است به جای تفکیک فیلم‌های ایرانی به بخش «شهید آوینی»  و «بخش ملّی»، امکان رقابت برای همه فیلم‌ها در یک جشنواره تخصصی فراهم ‌شود. من چندان به این تفکیک ها اعتقاد ندارم. مثلاً وقتی ما درباره پرتره یک رزمنده یا شهید فیلمی می‌سازیم، چرا نباید در بخش ملّی هم آن را قرار دهیم؟! تنها شرطی که باید در نظر گرفت، میزان کیفیت کار است و اگر فیلم خوبی باشد، می‌تواند به شکل مساوی به رقابت با دیگر فیلم‌ها بپردازد. من اگر نسبت به دفاع مقدس و مقاومت دغدغه دارم، باید سعی کنم فیلمی به لحاظ کیفی بسازم که قادر به رقابت با هر ژانری باشد.

عضو «انجمن عکاسان بحران» درباره تفاوت مدیوم‌های مختلف تصویری در آثار مستند، گفت: مرز باریکی میان آثار تلویزیونی و مستندهایی که برای جشنواره‌ها ساخته می‌شود، وجود دارد. فیلمی ممکن است ساختار تلویزیونی داشته باشد ولی خیلی قوی باشد و عکس این شرایط هم وجود دارد. فیلم باید انقدر خوب باشد که توجه مخاطب را به خود جلب کند. البته فیلمساز از همان ابتدا باید تکلیف خود را روشن کند که چه نوع مخاطبی را در نظر دارد. زیبایی‌شنایی آثار تلویزیونی با آثار سینمایی هم فرق می‌کند. اما مستند تلویزیونی هم در صورت داشتن کیفیت لازم می‌تواند در جشنواره حاضر باشد و حتی صاحب جایزه شود.