به گزارش ارتباطات و اطلاع رسانی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، عزيزالله حاجي مشهدی: "کتایون جهانگیری"با سابقه ي ساخت  فيلم هاي مستندي چون: " فرياد شد آواز "، " قطار مسیر 60" ، "شكارچي "  و ... اين بار به عنوان پژوهشگر، کارگردان و تهیه‌کننده ، به سراغ ساخت  فيلم مستندي  به نام "زیر این چتر باران می‌بارد"، رفته است تا موضوع بسيار مهم و نقشمند و تاثير گذار در زندگي اقشار وسيعي از جامعه ي ما يعني " بيمه ، درمان و تامين اجتماعي" را دستمايه ي كارخود قرار دهد.موضوعي كه به گونه ي غير مستقيم  به يك  جمعيت نزديك به50 ميليون نفري از افراد جامعه ي ما مربوط مي شود. يكي از امتيازهاي مهم ساخت چنين نمونه هايي در حوزه ي مباحث رفاهي و اجتماعي اين است كه به مديران دولتي يادآوري مي كند كه گاهي هم مي توانند قوت و ضعف هاي كارشان را جدا از گزارش هاي رسمي و كليشه شده و حتي فرمايشي ، از دريچه ي دوربين يك مستندساز و در قالب يك كار هنري به تماشا بنشينند.

در اين مستند  كه به عنوان يكي از توليدات "مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی" و با همكاري" اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران" تهيه شده است ،تلاش مي شود تا با استفاده يك پژوهش جدي و گسترده ، تصويري به نسبت روشن از سازمان تامین اجتماعی ارايه داده شود. بديهي است كه با توجه به مجموعه ي مشكلات و نارسايي هاي موجود در سازمان  تامين اجتماعي- از بدو تاسيس و شكل گيري آن تا امروز- نمي توان انتظار داشت كه فيلم ازعملكرد چنين سازماني، لحني ستايشگرانه داشته باشد. به همين روي ، "واقع نمايي" براي كشف "حقايق ناگفته وناشنيده" و به ويژه واكاوي دلايل افتادن به ورطه ي ورشكستگي وبه وجود آمدن يك بُحران جدي اجتماعي، درمركز توجه كارگردان قرار مي گيرد تا از يك نگراني جمعي و يك درد مشترك ، دراين  فيلم مستند 80 دقيقه يي حرف بزند.

در طراحي اصلي اين مستند ، به عنوان نمود عيني كار ، با فيلمسازي سرو كار داريم كه درمقام پژوهشگري دغدغه مند ، قدم در اين راه گذاشته است و كنجكاوانه و پيگيرانه مي كوشد تا بعد از شنيدن خبرراديويي  ورشکستگی سازمان تامین اجتماعی، با تحمل همه ي سختي هاي اين راه ، ازمعماي پيچيده ي اين  بحران ناخواسته ، پرده بر دارد و روايتگراين حكايت تلخ باشد. سازنده ي اين فيلم مستند  ، به عنوان راوي ، شاهد و گفت و گو كننده ، به سراغ بسياري از مديران ، صنعتگران و كارشناسان مختلف در بخش هاي دولتي و خصوصي و نيمه خصوصي رفته است تا  با توجه به  پژوهش هاي پيش از توليد فيلم خود كه با انواع مشكلات و دشواري هاي موجود بر سر راه مراجعان و مخاطبان تامين اجتماعي آشنايي پيدا كرده است ، بتواند در روند بحث ها و گفت وگوها ، تنها به شكل يك خبرنگار كم اطلاع و منفعل با مديران و كارشناسان به گفت وگو ننشيند. بخش عمده يي از جذابيت چنين مستندهايي را بايد به حساب گفت وگوهاي صريح و پرهيزاز افتادن به ورطه ي كلي گويي يا طرح مطالب غير مستند  و بدون پشتوانه ي آماري گذاشت.

فيلم مستند " زير اين چتر ...." ، ساختار بسيار ساده وغير پيچيده يي دارد. اين فيلم مستند كه در رده ي فيلم هاي" مستند اجتماعي" جاي مي گيرد، از شرايط موجود سازمان تامين اجتماعي با مجموعه ي متنوعي از تعهداتي كه در اساسنامه ي بنيادين خود بر عهده گرفته است ، تصويري نگران كننده ارايه مي دهد كه صد البته به دليل رويكرد واقع نمايانه فيلمساز ، كوشيده است تا در حد توان از مدار واقع گرايي و بيان حقايق هرچند تلخ و شگفتي آفرين خارج نشود.استفاده از مستندات آماري ، بخشنامه ها و بسياري از مكاتبه هاي رسمي  كه در فيلم به عنوان مدارك مستند مطرح مي شود ، براي مخاطبان چنين اثري جالب توجه به نظر مي رسد . به ويژه در بخش هايي از فيلم كه كارگردان به عنوان پژوهشگر و راوي فيلم ،گويي به نمايندگي از سوي كساني كه زير اين چتر ناايمن نشسته اند ، با برخي از مديران بلندپايه ي تامين اجتماعي گفت وگوهاي صريح و چالشي دارد،آشكارا برجذابيت  چنين اثري افزوده مي شود. خوبي كار در اين است كه  اين فيلم مستند ،مشكلات و مسايل بيمه و تامين اجتماعي را  تنها به يك مقطع زماني مشخص يا دوره ي خاصي از دولت هاي گذشته  محدود نكرده و شرايط نابهنجار بيمه در چهاردهه ي گذشته را مورد بررسي قرار داده است.عمده ي هدف ساخت چنين مستندي ريشه يابي مشكلات ايجاد شده در چنين سازمان گسترده و فراگيري است كه به دليل فقدان برنامه ريزي هاي دور انديشانه و آينده نگرانه ، شرايطي نا ايمن و بسيار شكننده ايجاد كرده است كه مي تواند براي مديران و متوليان چنين سازماني هشداري جدي باشد. به ويژه كه در جاي جاي فيلم ، در بحث نارسايي هاي موجود در رسيدگي به شكواييه هاي كارگران يا كارفرمايان ، با اشاره به برخي بخشنامه ها و يا دستور كارهاي اجرايي پُر تناقض و برخي خلاء هاي قانوني ، از آن دسته مستندهايي است كه شايد در آينده نيز بتواند مورد استفاده و استناد بسياري از پژوهشگران و بررسي كنندگان مسايل اجتماعي ايران در موضوع بيمه و تامين اجتماعي قرار بگيرد.

   انتخاب عنواني مثل " زير اين چتر باران مي بارد!" گزينشي هوشمندانه بوده است كه با شعارهاي ديداري و گفتاري نمادين  بسيار آشناي برخي از شركت ها و سازمان هاي مدعي حمايت و پشتيباني از بيمه شدگان، كه نقش يك چتر ايمن در زير باران حوادث و پيشامدهاي ناگوار را بازي مي كنند ، آشكارا در تضاد است! چرا كه حتي انگار زير اين چتر نيز نمي توان از باران حوادث و مشكلات ايمن شد.خوبي چنين فيلمي در اين است كه به دنبال مقصر نمي گردد. از قضا ، مخاطبان حرفه يي چنين اثري، به خوبي مي توانند نتيجه گيري كنند كه هم مردم و هم تامين اجتماعي ، هريك به گونه يي درگرداب يك بُحران جدّي گرفتار شده اند  و نياز به كمك  فوري دارند!

 شايد جدي ترين كمداشت چنين اثري ، بي تناسبي در طرح مشكلات مربوط به بيمه و تامين اجتماعي ، از زبان كساني است كه در برابر دوربين مستندساز نشسته اند و داد سخن داده اند. به اين معنا كه حجم گفت وگو ها و حضور مقام هاي رسمي و مسئول – در بخش هاي دولتي يا خصوصي و كارفرمايي و شخصيت ها ي حقوقي – به مراتب افزون تر از بخش هاي كارگري – از كارگران ساختماني گرفته تا كارگران شاغل در كارگاه هاي كوچك و يا كشاورزان وديگر اشخاص حقيقي-  است كه همگي ناخواسته  در چمبره ي دشواري هاي كمرشكنِ بيمه وتامين اجتماعي گرفتار شده اند. بي ترديد، بازتدوين چنين فيلمي – به ويژه با كوتاه كردن برخي از گفت وگوها – مي تواند بر انسجام كلي اين فيلم مستند قابل اعتنا ، بيفزايد.

منبع: خبرگزاری پانا