چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در حالی به موعد افتتاح خود نزدیک می‌شود که در این دوره شاهد حضور فیلم‌سازان باسابقه در کنار کارگردانان جوان و فیلم‌اولی خواهیم بود. امسال 22 کارگردان از نسل‌های مختلف سینمای ایران برای کسب سیمرغ بلورین با یکدیگر رقابت می‌کنند. فیلم‌سازانی که هریک از آنها خصوصیات خاص و گاه منحصر به فردی دارند که در گزارش پیش‌رو تلاش می‌کنیم به مرور این خصوصیات بپردازیم. 

1. بابک خواجه پاشا

بابک خواجه پاشا کارگردان جوان سینمای ایران امسال با «آبی روشن» دومین حضور خود را در آوردگاه فیلم فجر تجربه می‌کند. این فیلمساز سال گذشته با  «درآغوش درخت» در فجر چهل و یکم حضور داشت که این حضور موفقیت‌آمیز برای فیلمش سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه را به ارمغان آورد. علاوه بر این خواجه‌پاشا توانست دیپلم افتخار بهترین فیلم اول جشنواره چهل و یکم را نیز به دست آورد.

2. محمد عسگری

محمد عسگری، دیگر کارگردان جوان سینمای ایران است که مانند خواجه‌پاشا دومین حضور خود را در جشنواره فیلم فجر از سر می‌گذراند. او سال گذشته با فیلم سینمایی «اتاقک گلی» که اثری با حال و هوای دفاع مقدس بود، در آوردگاه فجر چهل و یکم حاضر بود و در نهایت توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول و سیمرغ زرین بخش نگاه ملی را به خود اختصاص دهد. عسگری امسال با «آسمان غرب» در فجر چهل و دوم حضور دارد.

 3. بهروز شعیبی

بهروز شعیبی پس از یک سال غیبت در جشنواره فجر، با «آغوش باز» در فجر چهل‌ و دوم حضور دارد. کارگردان شناخته‌شده سینمای ایران که یکی از باتجربه‌های این رویداد هنری است، اولین بار با فیلم سینمایی «دهلیز» در فجر سی و یکم حضور یافت و توانست سیمرغ بلورین بخش نگاه نو جشنواره را از آن خود کند. او آخرین‌بار نیز با «بدون قرار قبلی» حضور موفقی را در فجر چهلم تجربه کرد و توانست سیمرغ بهترین فیلم از نگاه ملی را کسب کند. 

4.  امیرعباس ربیعی

امیرعباس ربیعی، دیگر کارگردان جوان سینمای ایران است که تاکنون دو بار سابقه حضور در رخداد فجر را داشته است. او در دوره سی و هشتم برای فیلم «لباس شخصی» نامزد دریافت سیمرغ بلورین بخش نگاه نو شد اما تاکنون موفق به کسب جایزه‌ای از این آوردگاه سینمایی نشده است. ربیعی امسال با فیلم «احمد» در بخش سودای سیمرغ فجر چهل و دوم حضور دارد. 

5. مسعود جعفری جوزانی

اما پر افتخارترین کارگردان حاضر در میدان چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، مسعود جعفری جوزانی است. این کارگردان شناخته‌شده سینمای ایران، اولین بار در سومین دوره از جشنواره حضور یافت و موفق به کسب دیپلم افتخار بهترین کارگردانی را برای فیلم «با من حرف بزن» شد. او درست یک سال بعد با فیلم سینمایی «جاده سرد» به فجر چهارم آمد و موفق به دریافت جایزه ویژه هیئت داوران شد. جعفری جوزانی در فجر پنجم با فیلم سینمایی «شیر سنگی» در جشنواره حضور یافت و موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم‌نامه فجر شد. جعفری جوزانی در دوره هفتم با فیلم سینمایی «در مسیر تندباد» در فجر شرکت کرد و سرانجام موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین فیلم این رویداد سینمایی شد. این پایان ماجرا نبود و او این موفقیت را در دوره نهم هم تکرار کرد و توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم را برای «سایه خیال» دریافت کند. دوره هجدهم، جایزه ویژه هیئت داوران برای فیلم «بلوغ» به مسعود جعفری جوزانی رسید. او اینک با فیلم سینمایی «بهشت تبهکاران» در جشنواره چهل و دوم حضور دارد و به دنبال تکرار موفقیت‌های پیشین خود در آوردگاه فجر است. جعفری‌جوزانی که از سال 1400 درگیر تولید «بهشت تبهکاران» بوده است، سال گذشته با این فیلم در بخش ذخیره جشنواره حضور داشت، اما فیلمش به جشنواره نرسید. او آخرین‌بار در سال 1395 با فیلم «پشت دیوار سکوت» در جشنواره فجر حاضر بود و اکنون پس از 6 دوره غیبت بار دیگر به این رقابت آمده است. 

6. محمود کلاری

محمود کلاری، فیلم‌بردار شناخته‌شده سینمای ایران یکی دیگر از چهره‌های پر افتخار جشنواره فیلم فجر است. کلاری تمام جوایز خود را در بخش فیلمبرداری کسب کرده و با 5 سیمرغ بلورین از رویدادهایی چون فجر هفتم برای فیلم «سرب»، فجر چهاردهم برای فیلم «گبه»، فجر هجدهم برای فیلم «بوی کافور، عطر یاس»، بهترین دستاورد هنری برای فیلم «خون‌بازی» از فجر بیست و پنجم و سرانجام؛ برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری از  فجر بیست و نهم برای فیلم «جدایی نادر از سیمین» توانسته نام خود را در زمره پرافتخارترین سینماگران حاضر در این رویداد هنری به ثبت برساند. او امسال با فیلم «تابستان همان سال» در فجر چهل و دوم حضور دارد. 

7. مرتضی آتش زمزم

مرتضی آتش زمزم نیز ازجمله کارگردانانی است که تاکنون موفقیتی را در جشنواره فیلم فجر کسب نکرده است. او پیش از این دو بار با فیلم‌های «بن‌بست» و «مرگ سپید» در دوره‌های بیست و هفتم و سی‌ام جشنواره فیلم فجر حضور داشته است و امسال با «دروغ‌های زیبا» به این رویداد پا گذاشته است. 

8. انسیه شاه‌حسینی

انسیه شاه‌حسینی کارگردان نام‌آشنای سینمای ایران در دوره دهم جشنواره فجر موفق به دریافت دیپلم افتخار بهترین فیلم‌نامه برای فیلم سینمایی «اوینار» شد.  او همچنین در فجر سی‌ و یکم برای ساخت فیلم سینمایی «زیباتر از زندگی» توانست جایزه ملی این رویداد هنری را به خود اختصاص دهد. او تنها کارگردان زن حاضر در بخش سودای سیمرغ چهل‌دومین جشنواره فجر است که با قصه‌ زنانه و دفاع مقدسی «دست ناپیدا» به این رویداد می‌آید.

9.حسین نمازی

حسین نمازی در دوره چهلم جشنواره فیلم فجر با فیلم سینمایی «شادروان» در این رویداد سینمایی شرکت کرد که این حضور موفقیتی را برای او به همراه نداشت. به نظر می‌رسد که او امسال با فیلم سینمایی «شه‌سوار» در صدد کسب نخستین موفقیت خود از فجر انقلاب اسلامی است. 

10. داریوش یاری

داریوش یاری نیز ازجمله فیلم‌سازانی است که تاکنون موفق به کسب سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر نشده است.  او با مستند «کربلا جغرافیای یک تاریخ» در سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور داشت و اینک با «شور عاشقی» در این رقابت مهم حاضر شده است. 

11.  بهروز افخمی

بهروز افخمی یکی دیگر از کارگردانان پر افتخار تاریخ جشنواره فیلم فجر به شمار می‌آید. او تاکنون موفق به کسب 3 سیمرغ و یک دیپلم افتخار از دوره‌های گوناگون فجر انقلاب اسلامی شده است. کسب دو سیمرغ بلورین بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه از سی و دومین دوره جشنواره فجر برای ساخت فیلم سینمایی «آذر، شهدخت، پرویز و دیگران»، دریافت جایزه هیئت داوران بهترین کارگردانی از بیست و دومین دوره جشنواره فجر برای فیلم «گاو خونی» و برنده دیپلم افتخار بهترین کارگردانی از نهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم «عروس» ازجمله افتخارات افخمی در طول تاریخ برگزاری فجر است. افخمی که سال گذشته با فیلم «استاد» به عنوان تهیه‌کننده در جشنواره فجر حاضر بود، امسال پس از 9 سال دوری از سینما در کسوت کارگردان،  با «صبح اعدام» به این رقابت می‌آید.

12. سروش صحت

سروش صحت، چهره شناخته‌شده تلویزیون و سینما اولین حضور خود در بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم فجر تجربه می‌کند. «صبحانه با زرافه‌ها» دومین ساخته سینمایی صحت است. این کارگردان پیش‌تر در سال 1398، با نخستین فیلم سینمایی خود یعنی «جهان با من برقص» در جشنواره جهانی فجر حضور یافت و امسال با «صبحانه با زرافه‌ها» برای اولین‌بار در بخش ملی جشنواره حاضر خواهد بود. این فیلم پرستاره با بازی بهرام رادان، هوتن شکیبا، پژمان جمشیدی و هادی حجازی‌فر ساخته شده است.

13. محمدرضا ورزی

محمدرضا ورزی که تاکنون تجارب موفقی را در ساخت سریال‌های تاریخی تلویزیونی پشت سر گذاشته، برای دومین بار است که به جشنواره فیلم فجر می‌آید. او نخستین بار با فیلم «قصه عشق پدرم» در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت و این بار پس از گذشت 11 سال با فیلم سینمایی «معجزه پروین» در قامت کارگردان به فجر چهل و دوم آمده است. 

14. حسین ریگی

حسین ریگی سال گذشته با فیلم سینمایی «هوک» در فجر چهل و یکم حضور داشت و امسال با «میرو» به این رویداد گام نهاده است. او که اهل دیار سیستان و بلوچستان است، در آثار خود توجه ویژه‌ای به این اقلیم ارزشمند کشورمان دارد. او نیز ازجمله فیلم‌سازانی است که تاکنون موفق به دریافت سیمرغ از آوردگاه فجر سینمایی نشده است.

15. کاوه سجادی حسینی

کاوه سجادی حسینی با چهارمین ساخته بلند خود یعنی «نبودنت» در این دوره از جشنواره فیلم فجر حاضر است. او علاوه بر کارگردانی تهیه‌کنندگی فیلمش را هم بر عهده گرفته است تا با یک فیلم شخصی و کم خرج به جشنواره فجر بیاید. این سینماگر آخرین بار با فیلم سینمایی «بوفالو» در فجر سی و سوم حضور داشت اما تاکنون موفق به دریافت جایزه از این رویداد سینمایی نشده است.

16. سهیل موفق

اولین تجربه سهیل موفق در جشنواره فیلم فجر امسال رقم خواهد خورد. او که با فیلم سینمایی «نوروز» در فجر چهل و دوم حضور دارد، پیش از این فیلم‌های «پاستاریونی» و «شکلاتی» را کارگردانی کرده که هر دو در ژانر کودک و نوجوان طبقه‌بندی می‌شوند. کمااینکه «نوروز» نیز اثر دیگری از موفق در ژانر کودک و نوجوان است و نکته قابل توجه آن حضور علی نصیریان به عنوان بازیگر نقش اول فیلم است.

17. اصغر نعیمی

اصغر نعیمی هم پیش از این با فیلم «هایلایت» در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر حضور داشت اما موفق به کسب سیمرغ نشد. او امسال با فیلم سینمایی «دو روز دیرتر» در فجر چهل و دوم حضور دارد و امیدوار به دشت نخستین جایزه خود از این آوردگاه سینمایی است.

18.  جواد عزتی

اولین فیلم بازیگر محبوب سینما و تلویزیون ایران با نام «تمساح خونی» یکی از آثار حاضر در بخش سودای سیمرغ فجر چهل و دوم است. عزتی در سال‌های اخیر از ژانر کمدی فاصله گرفته و به واسطه بازی در نقش‌های خاص، بر عیار کار خود افزوده است. این بازیگر توانا تاکنون سه بار برای دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد نامزد شده اما تاکنون آن را به دست نیاورده است. اکنون به نظر می‌رسد که عزتی در کسوت کارگردان به دنبال بخت‌آزمایی برای دریافت سیمرغ بلورین فجر است. 

19.  علی ثقفی

علی ثقفی که یکی از جوانان فیلم اولی‌ فجر چهل و دوم است، با فیلم فوتبالی «پرویز خان» در این رویداد سینمایی حاضر است. او پیش از این سابقه ساخت آثار کوتاه و مستند را در کارنامه خود داشته و اکنون با نخستین فیلم بلند سینمایی خود امیدوار به موفقیت در آوردگاه فجر است. 

20. خیرالله تقیانی‌پور

تقیانی‌پور یکی دیگر از کارگردان‌های جوانی است که پس از ساخت سریال‌های «نجلا» و «ترور» که تهیه‌کنندگی دومی را مجتبی امینی، دبیر کنونی جشنواره فیلم فجر برعهده داشت، اینک برای نخستین بار تجربه حضور در فجر سینمایی را از سر می‌گذراند و با فیلم «قلب رقه» در این آوردگاه شرکت کرده است.

21.  مهدی شاه محمدی

مهدی شاه محمدی که پیش از این سابقه ساخت آثار مستند را در کارنامه خود دارد، در نخستین تجربه خود به عنوان کارگردان فیلم بلند سینمایی به جشنواره فجر راه یافته است و «مجنون» را روایت می‌کند. او کارگردانی مستند «عملیات غیرممکن» و تهیه‌کنندگی مستند «خانه‌ای برای تو» را به عهده داشت که در بخش مستند سی و هفتمین جشنواره فیلم فجرحضور داشت به نمایش درآمد. 

22. محمدابراهیم غفاریان

یکی دیگر از فیلم‌اولی‌های جوان فجر چهل و دوم، محمدابراهیم غفاریان است. او از سینماگران جوان اهل مشهد است و  با ساخت نخستین فیلم بلند سینمایی خود یعنی «نپتون» به درخشش در آوردگاه فجر امید دارد.