«حبیب دهقان نسب» که از سال‌های دور سابقه بازی در سریال‌ های مطرحی هم‌چون «امام علی «علیه‌السلام»، «تنهاترین سردار»، «ولایت عشق»، «مختارنامه» و چند اثر مناسبتی دیگر را دارا است، در گفت و گو با خبرنگار موسسه درباره تنگناها و دشواری‌های ساخت آثار تاریخی در شرایط امروز گفت و سعی گردید از تجربیات این بازیگر ارزنده در این خصوص استفاده شود.

شما در کارنامه کاری‌تان اکثر کارهای فاخر تاریخی و دینی مشاهده می‌شود. به نظرتان محدودیت‌های ساخت آثار این چنینی چیست که موجب شد میان این تولیدات فاصله زمانی پیش بیاید و تلویزیون ناگزیر شود که هر سال آثار شناخته شده قدیمی را پخش کند؟

تولید کارهای تاریخی سخت است. چه به لحاظ تدارکات و چه به لحاظ بازی با توجه به این که در این کارها جنگ و جدل وجود دارد و گاهی باید بازیگر، اسب سواری کند و این که نوع بیان هم متفاوت است و دیالوگ‌ها در عین این که باید روان باشد، با زبان روزمره هم متفاوت است. من هم چند کار تاریخی و جنگی در کارنامه دارم. کارهای جنگی و تاریخی به طور کلی نسبت به کارهای آپارتمانی و شهری زحمت بیشتری دارد.

مهم ترین معضلات ساخت سریال‌های تلویزیونی در شرایط امروز اقتصادی چیست؟ تلویزیون چگونه می‌تواند در این حوزه فعال‌تر شود؟

در کارهای تاریخی و دینی به دلیل حجم کار و زمان طولانی که از پیش تولید تا پس تولید را به دنبال دارد، نیاز به سرمایه‌گذاری بالایی می‌طلبد. این نوع کارها پُر هزینه هستند و تعداد زیادی بازیگر و هنرور لازم دارد. ساخت لوکیشن و دکورسازی و لباس و اسباب و ابزاری نیاز است که هزینه دارند. ظاهراً بودجه تلویزیون یاری نمی‌کند که در طول سال کار تولیدی داشته باشد و به همین دلیل به سراغ بازپخش سریال‌های گذشته می‌رود. قبلاً شرایط برای تولید سریال‌های تاریخی و مناسبتی راحت‌تر بود و چند کار تولید شد ولی الان هزینه‌ها انقدر زیاد شده که تلویزیون باید همه بودجه خود را صرف تولید این کارها بکند.

شما با آقایان داوود میرباقری و مهدی فخیم زاده کار کردید؟ شیوه کاری آن‌ها در ساخت آثار دینی چه تفاوت‌هایی دارد؟

آقایان میرباقری و فخیم زاده هر کدام کارگردان‌های خوبی هستند ولی به هر حال سبک و سیاق هر کدام فرق می‌کند و هر کارگردانی روش و سبک خود را دارد. تجربه کاری من با هر دو جالب بود. من به شخصه از کارگردنی خوشم می‌آید که بازیگر را آزاد بگذارد تا بتواند خلاقیت خود را نشان دهد و بتواند نقش و شخصیت را پیدا کند. روش کارگردان‌هایی که بخواهند خیلی وارد جزئیات شوند و نقش را برای بازیگر بازی کنند را دوست ندارم. آقای میرباقری از جمله کارگردان‌هایی است که در مرحله اول دست بازیگر را باز می گذارد و اگر لازم باشد تا درباره یک طرح و برنامه توضیحی داده شود، این کار را می‌کند و بازیگر را راهنمایی می‌کند تا کار به خوبی ادامه پیدا کند. آقای فخیم زاده هم با توجه به این که خودشان بازیگر هستند، در روش کاری دست بازیگر را باز می‌گذارند و اگر انحرافی درباره موقعیت‌سنجی و نحوه اجرای نقش پیش بیاید، خیلی آرام و دور از جمع به بازیگر تذکر می‌دهند.

به نظرتان سینما این قابلیت را دارد تا سراغ تولید آثار دینی و تاریخی برود و نتیجه کار مطلوب خواهد شد؟

در سینما اصلاً شرایط تولید و هزینه‌های ساخت آثار تاریخی با مبلغ فروش نمی‌خواند. ما چند سال پیش یک تجربه درباره ساخت فیلم پیامبر داشتیم ولی با وجود آن همه هزینه نتوانست در اکران فروش خیلی بالایی داشته باشد. باید جایی این آثار را تولید کند که انتظار بازگشت سرمایه را نداشته باشد. بخش خصوصی در سینما که توان تولید این کارها را ندارد و باید ارگان‌های دولتی این کار را انجام دهند.

برای شما به عنوان بازیگر، حضور در این آثار و ایفای نقش منفی چه شرایطی دارد؟

من مشکلی برای بازی در نقش منفی ندارم و در طی سال‌هایی که برای سینما و تلویزیون و تئاتر بازی کردم، نقش‌های منفی هم به من سپرده شد. خود نقش جدا از مثبت و منفی بودنش برایم مهم است که چگونه باشد و طوری نوشته شده باشد که فراز و نشیب داشته باشد و شخصیت، خاکستری باشد و این شخصیت‌پردازی طوری باشد که بتوانم آن را بازی کنم.

نقش خوب از نگاه شما چه نقشی است که تمایل دارید آن را بازی کنید؟

نقشی خوب است که تخت و یکنواخت نباشد و به طور مطلق شخصیت را مثبت یا منفی نشان ندهد. نقش و قصه برایم مهم است و بعد هم کارگردان و تیم بازیگران هم اهمیت دارد و این‌ها باعث می شود که یک کار جذاب شود.

وضعیت امروز سریال‌سازی در تلویزیون را چگونه می‌بینید؟ کیفیت کارها نسبت به گذشته چگونه است؟

متاسفانه در سال‌های اخیر وضعیت سریال‌سازی در کشور خوب نبوده است. ممکن است در مواردی کارهای مناسبی تولید شده باشد ولی در کل رضایت‌بخش نیست. انتظار می‌رود برای کیفیت کار بیشتر تلاش شود. اکثر سریال‌ها به دلیل شرایط خاص مثل ممیزی نتوانستند محصول خوبی تولید کنند. ما در رشته‌های مختلف مثل کارگردانی، بازیگری، صحنه و موارد دیگر افراد شاخصی داریم و هیچ کمبود به لحاظ فنی نداریم ولی کمبود بودجه باعث می‌شود که یکسری تنگناها به وجود بیاید. وقتی بازیگران و عوامل حرفه‌ای برای کاری انتخاب می‌شوند، با توجه به شرایط امروز باید دستمزد مناسبی هم برایشان در نظر گرفته شود. مثلاً به من چند وقت پیش سریالی پیشنهاد شد و دستمزد مورد نظر که خیلی هم معمولی بود و زیاد نبود، مورد موافقت قرار نگرفت و من هم کار نکردم.

مدتی است که سریال‌های تولیدی در شبکه نمایش خانگی مورد اقبال قرار گرفته و رقیب جدی تلویزیون شده است. وضعیت این سریال‌ها و فضای کاری در آن‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بعضی از کارگردان‌های ما که می‌توانستند در تلویزیون کارهای خوبی بسازند، حالا به شبکه نمایش خانگی کوچ کردند. در این زمینه هم مشکلاتی پیدا شده است و تلویزیون می‌خواهد نظارت کند که به نظرم درست نیست چون رقابت را از میان می‌برد. رقابت اصولی میان دو مجموعه می‌تواند به کیفیت هر دو بخش کمک کند. به نظرم لازم است نظارت در شبکه نمایش خانگی به جایی غیر از تلویزیون داده شود تا امکان رشد هر دو بخش فراهم شود.