ورزشکاران، قهرمانی را روی سکو می‌جویند و به دنبال گردن آویز طلا هستند ولی برخی هستند که سکوی قهرمانی را در جایی دیگر می‌جویند و مدال خود را از آسمان هدیه می‌گیرند. مستند «بازی نهایی» به 3 قهرمان ماندگاری پرداخته که افتخاری فراتر از سکوهای ورزشی پیدا کردند و میدان قهرمانی آن‌ها نه زمین بازی بلکه میدان نبرد در مسیر حقیقت بود. «شهید مهدی رضایی‌مجد»، «شهید محمّد قورچانی» و «کریم باوی» که اخیراً آسمانی شد، سه شخصیت ورزشکاری هستند که در مستند «نبرد نهایی» تولید جدید موسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی به گوشه‌ای از زندگی‌شان پرداخته شده است.

«سجاد ترابی» که سابقه تولید مستندهای ورزشی دارد،؛ در گفت‌و‌گو با خبرنگار موسسه درباره مخاطبان این اثر، گفت: در مستندهای ورزشی دو نوع مخاطب داریم. یکی مخاطبی است که اطلاعات ورزشی دارد و گروه دیگر مخاطبانی هستند که شناخت چندانی از ورزش ندارند و در مستند باید اطلاعات اولیه به آن‌ها داده شود و آن شخص را در ابتدا معرفی کرد که به لحاظ ورزشی چه شاخصه‌هایی داشته و چه کارهایی انجام داده است. از این نظر مستند «بازی نهایی» حتی افرادی که ورزشی نیستند می‌توانند با مستند همراهی کنند. به نظرم نیاز به اطلاعات بیشتری در زمینه دوران ورزشی این شخصیت‌ها نبود. برخی از مستندهای پرتره این مشکل را دارند که همه موارد یک شخص از ابتدا تا انتها را می‌خواهند نشان دهند در صورتی که مستندهای خوب خارجی اینطور نیست و انتخاب مقاطع زندگی شخصیت برای مستندسازی دلیل و اهمیت دارد.

کارگردان مستند «بازی نهایی» درباره ساختار اپیزودیک مستند، گفت: اپیزود اول که مربوط به کریم باوی است، «توپ یا تانک» نام دارد. اپیزود دوم که مربوط به «شهید رضائیی مجد» است، «هم‌رفیق» نام گرفته و اپیزود سوم درباره «شهید قورچیان» هم به اسم «کمربند مشکی‌ها» است. سعی شد که سه شخصیت در این شکل اپیزودیک روایت شود. البته بخش کریم باوی به علت این که در اول مستند آمده و بخشی از مقدمه مستند هم در این اپیزود وجود دارد، بیشتر از زمان مستند دو عزیز دیگر است. از طرفی آرشیو زیادی از شهیدان رضائی مجد و قئرچانی وجود نداشت یا حداقل من به آن آرشیو نتوانستم برسم.

وی ادامه داد: بحث تعادل میان مخاطبان پیگیر ورزشی و مخاطبانی که شناختی ندارند، بحث گسترده‌ای در تولید مستندهای ورزشی است. من فکر می‌کنم مخاطبان مستند «بازی نهایی» می‌تواند مخاطب عام باشد و در طی روند تولید مستند به این نوع مخاطبان رسیدم و طبقه‌ای که فکر نمی‌کردم از داستان واقعی این شخصیت‌ها خوش‌شان می‌آمد. شاید در ابتدا فکر می‌کردم با مخاطب محدود و خاصی مواجه خواهم شد ولی در روند تولید بازخوردهایی که از افراد مختلف با گرایش متفاوت فکری دیدم، تصورم را عوض کرد. به نظرم مخاطبان لازم نیست حتماً اهل ورزش یا فوتبال باشد تا از این مستند لذت ببرد.

«سجاد ترابی» در پاسخ به این که تم مشترک سه اپیزود مستند «بازی نهایی» چیست، عنوان کرد: بخش گذشت و ایثار مهم‌ترین مساله در مستند «بازی نهایی» است. مثلاً شهید رضایی‌مجد به باشگاه پرسپولیس هم رسیده بود ولی رها کرد و به جبهه رفت و این ایثار است. شهادت با خود ایثار و گذشت می‌آورد. چینش اپیزودهای مستند «بازی نهایی» هم اینطور بود که شخصیت‌هایی انتخاب کنم که در اوج موقعیت ورزشی با از خود گذشتگی به سمت دفاع از وطن رفتند. کریم باوی در پرسپولیس و تیم ملی بود و باشگاه های دیگر دنبالش بودند یا شهید قورچانی سبکی در تکواندو راه‌اندازی کرد. این‌ها در بهترین شرایط ورزشی و در اوج بودند و شاید اگر به جبهه نمی‌رفتند اتفاقات بهتری در ورزش برایشان می‌افتاد ولی آن‌ها جبهه را انتخاب کردند.

«سجاد ترابی» درباره شرایط مستندسازی گفت: مهم‌ترین معضل مستندسازی، آرشیو است. کریم باوی منبع آرشیو قابل دسترسی داشت. شهید رضائی‌مجد هم به نسبت شناخته شده بود ولی شهید قورچانی شناخته شده نبود و حتی برخی از رزمی‌کاران هم ایشان را نمی‌شناختند در صورتی که کار بزرگی کرده بود.  

وی ادامه داد: به این فکر می‌کردم که 3 شخصیتی باشند که در رشته خود به مدارجی رسیده باشند و بعد هم با وجود این که در ورزش جریان‌ساز بودند به جبهه بروند. در این موقعیت است که رها کردن ورزش و رفتن به جبهه معنای بیشتری پیدا می‌کند. شهدای ورزشکار دیگری هم هستند که می‌توان در آینده برایشان مستند ساخت و از این طریق این قهرمانان را به جامعه معرفی کرد.

«سجاد ترابی» درباره تولید مستندهای ورزشی در کشور گفت: به نظرم هنوز مستندهای ورزشی در ایران مخاطبان پر و پا قرص ندارند. این چالش بزرگی است که مخاطبان با این مستندها سخت ارتباط برقرار می‌کنند. البته مستندهای ورزشی جذابیت دارد ولی هنوز برای مخاطب ایرانی به آن اندازه جذابیت ندارد. این مساله باید ریشه‌یابی شود.

وی افرود: بعضی از مستندها تنها به دلیل حواشی پیرامون شخصیت‌ها دیده می شود ولی باید ژانر مستند مورد توجه قرار بگیرد و به شکل مناسبی اکران شود. از طرفی هماهنگی برای تولید مستند شخصیت‌های ورزشی هم مشکل است و نمی‌توان به شکل طولانی‌مدت با آن شخصیت برای تولید مستند همراه بود.