به بهانه برپایی جشنواره فیلم کوتاه تهران فرصتی دست داد تا با یکی از جوانان این حوزه گفت و گو شود و درباره وضعیت امروز ساخت فیلم کوتاه و افق پیش روی فیلمسازان جوان صحبت شود. فیلمسازانی که امید و آینده‌نگری از جمله مشخصات شخصیتی آن‌ها است و در تلاش برای راه‌یابی به جمع حرفه‌ای‌های سینمای ایران هستند. در گفت و گوی خبرنگار موسسه فرهنگی هنری موسسه اندیشه شهید آوینی با «میثم بابایی» فیلمساز جوان درباره شرایط تولید فیلم کوتاه، وضعیت برگزاری جشنواره فیلم کوتاه و وضعیت این نوع سینما صحبت به میان آمد.

فضای امروز ساخت فیلم کوتاه در کشور چگونه است؟ آیا روند تولید فیلم در این سال‌ها مساعد شده است؟

یک بخشی به ظرفیت فیلمسازی برمی‌گردد و بخش دیگر هم بستگی به فیلمساز دارد که چگونه بتواند ایده‌های خود را اجرایی کند. این مساله مهمی است که فیلمساز بداند چه چیزی می‌خواهد بسازد. مشکلات همیشه وجود دارد. مسائلی مثل بودجه، تولید و پخش فیلم همیشه وجود دارد. یکسری محدودیت‌ها همیشه هست و مساله اصلی به حسی برمی‌گردد که کارگردان به فیلم منتقل می‌کند تا به خوبی بتواند سوژه و داستان خود را تبدیل به فیلم کند. به وجود آوردن این احساس برای مخاطب مهم است و این که بتواند تلاقی بین آن لحظه‌ای که اتفاق خلق می‌شود و نگاه بیننده را ایجاد کند که این مساله‌ای است که بستگی به مواجهه فیلمساز با داستان دارد. اگر این حلقه وصل اتفاق بیفتد، مساله اصلی به وجود می‌آید.

بودجه چه نقشی در کیفیت کار خواهد داشت؟

باید طرح، انگیزه و توانایی انجام کار در فیلمساز وجود داشته باشد وگرنه انگار پول و بودجه دور ریخته می‌شود. وقتی مساله وجود نداشته باشد، انگار پول را حیف کردیم.

در قیاس میان جشنواره‌های داخلی با رویدادهای مشابه بین‌المللی چه نقیصه‌هایی می‌بینید؟

طبعاً نگاه‌های مختلفی وجود دارد. گاهی محدودیت‌ها باعث می‌شود که فیلمسازان اشتیاقی برای نمایش فیلم خود در جشنواره نشان ندهند. عناوینی که برای جشنواره‌های داخلی استفاده می‌شود، گاهی شکل زودگذر دارد. مثلاً یک سال موضوع گردشگری در اقتصاد دغدغه مدیری می‌شود و از آن جا که بابت آن بودجه‌ای در نظر گرفته شده، می‌خواهد به هر طریق در همین محدوده کار کند. این دسته بندی‌ها معمولاً برنامه‌ریزی شده نیست و براساس سلیقه یک مدیر در دوران مسئولیتش انجام می‌شود.

فیلم کوتاه شامل داستانی و مستند چقدر می‌تواند موجب رشد سینمای ایران شود؟

باید شرایط تولید و حمایت از فیلمسازان کوتاه حساب شده باشد. مثلاً اگر یک سوژه و فیلم را به طور مرتب در جشنواره‌ها نمایش دهیم از آن فضا دور می‌شویم. در جشنواره‌های خارجی مساله‌ای که مورد توجه قرار می‌گیرد، حمایت از فیلمسازان منتخب و پیگیری برنامه‌های آینده آن‌ها است. در این جا هم باید جشنواره‌های داخلی ببینند مسیری که یک فیلمساز در آینده طی می‌کند، چگونه است. در جشنواره‌های خارجی وقتی می‌بینند فیلمسازی در یک زمینه‌ای خوب فیلم می‌سازد، آن را دنبال می‌کنند و به رشد فیلمساز جوان اهمیت می‌دهند.

مشکلات فیلمسازان کوتاه چیست؟

در این جا مدیر وقتی که می‌خواهد طرحی را دنبال کند، تغییر می‌کند و مدیر دیگر با برنامه و سلیقه دیگر می‌آید. باید یک طرح و برنامه درست استمرار پیدا کند.

برنامه‌های بعدی شما برای ساخت فیلم کوتاه چیست؟

من بعد از ساخت مستند کوتاه «لبخند بزن فرمانده» که در جشنواره سینما حقیقت به نمایش درآمده بود، به دلیل دوران کرونا و این که فعالیت‌های فیلمسازی محدود شده بود، بیشتر در فضای تجاری و تبلیغاتی کار کردم تا از فضای فیلمسازی دور نشوم تا این که حدود 2 سال پیش مستندی تحت عنوان «سیستان و بلوچستان» ساختم که نگاهی فرهنگی و زیبایی‌شناسی به این منطقه دارد که هنوز در جشنواره‌های خارجی عنوان می‌گیرد. این مستند کوتاه در حوزه بین‌الملل، بکر بود چون آن جا را نمی‌شناختند و ما این اسم را انتخاب کردیم تا بیشتر شناخته شود. این فیلم در جشنواره‌های متعددی حضور پیدا کرد. در مستند سینمایی «ایران‌زاد» هم به عنوان مدیر تصویربرداری و مدیر تدوین فعالیت کردم و الان که شرایط بهتر است در فکر پروژه‌های دیگر هستم.